Auteur: Frits Gerritsjans Almelo, datum
document onbekend
Dit is de eerste bekende handtekening
van:
Jannes Gerrits Jans.
De handtekening staat onder een door hem
afgelegde verklaring/ brevet
tegenover notaris W. Berends te Raalte;
d.d. 20 juli 1821.
Brevet was nodig voor zijn zoon Jannis
die in Delden het bewijs nodig had, om daar te kunnen trouwen met Fenne
Gaalman.
Eigenlijk heeft daar gestaan J. Gerryts
Jansen. De en van Jansen is doorgehaald. Ook zonder of meet die en van
Jans(en) is de opgegeven naam niet correct, omdat men hieruit zou kunnen
concluderen, dat Jannes een zoon van Jans was.
Neen hij was een zoon van Gerrit Jan en
van Wilhelmina.
Zijn vader heette eigenlijk Gerardi
Joanni Wilhelmi van de Huere.
Gerrit Jan was een zoon van Wilhelmus.
In 1755 is de gehele boekhouding van de
kerk in Raalte bij een brand verloren gegaan. Echter omdat nog drie kinderen
nadien werden geboren en in de nieuwe boeken werden ingeschreven, is de naam
Gerrit,Jans nog enigszins achterhaald.
Toen hij in 1787 net Johanna Jansen
trouwde gaf hij op te zijn genaamd Joannes Hureman omdat zijn vader daar een
boerderij runde onder naam ‘’de Huere’’.
Het jonge echtpaar kwam op de boerderij
van haar ouders en namen deze later in beheer over. De boerderij stond
bekend als erve ‘’Vels’’ omdat daar een lichte verhoging in het veld was.
Van erve de Heure is niets meer over
bekend. Waarschijnlijk was het eigendom van de kerk –vandaar de naam
huurman-. Het heeft in ieder geval dichtbij Raalte gelegen.
Toen in 1811 Nederland bij Frankrijk was
ingelijfd, werd er onmiddellijk een begin gemaakt met het opzetten van de
burgerlijke stand.
Jannes Hureman ging zoals zo velen niet
naar het stadhuis om te zeggen, hoe hij wenste te worden ingeschreven.
Men dacht waarschijnlijk, als die
fransen weg zijn, dan wordt alles weer het oude. Echter koning Willen de
eerste zette de door de fransen ingeslagen weg voort, zodat op een gegeven
moment iedereen wel een naam had. Jannes Hureman had zijn kinderen bij de
geboorte vanaf 1787 tot en met 1807, laten inschrijven in het doopregister
van de ‘’Roomsch Catholieke’’ Statie Raalte’’ onder zijn voornamen met
daarbij de plek waas men woonde, boerderij naam Vels of Jan Veldhuis, de
naam van zijn schoonvader.
Toen Hannes in 1829 kwam te overlijden
stond hij bekend als Huurman op Veldhuis.
In het overlijdenregister van de kerk
staat echter oude Vels.
Als hij in Raalte zijn naam ergens onder
zette, tekende hij altijd met Velthuis dit in tegenstelling van de
handtekening op het brevet van J. Gerryts Jans.
Gerrit Johannes had meerdere kinderen
dan Jannes.
Arnoldis is een broer van Jannes. Van
hem is weinig bekend. Hij werd ook wel Elsman genoemd en zijn voornaam werd
Arend.
Toen Gerardina –een dochter van hem- stierf werd in de overlijdensakte
opgenomen dat zij een dochter was van Arnoldus Gerrits Jansen Elsman.
Zijn oudste zoon gerrit jan –genoemd
naar zijn opa- staat echter wel als Huurman in het overlijdenregister
vermeld. (geboren 1799 en overleden 1870;
Arend zijn vader was in 1796 getrouwd
De familie bleef wel bekend onder de
naam van Huurman. Echter de zoon Hendricus van Jannes werd later Veldhuis
genoemd. Omdat de naam van de plek/boerderij zo bekend stond.
In de trouwakte staat wel gerrit jansen
maar dat wordt door Hendrik verder in zijn leven niet meer gebruikt.
In de trouwakte lijkt het dat Gerrit
Jansen een voorvoegsel is en tekent Hendrik met H.G.J. Veldhuis en zijn
vader Jannes tekent met J Veldhuis.
In
1821
trouwde in Delden Joannes Gerrits Jans met Fenne Gaalman. Echter als hij
met haar in Raalte was getrouwd, dan was voor hem daar nog Huurman aan
toegevoegd.
Hoe komt een sallandse jongen in Delden?
Door de jaren heen zijn veel sallandse
zonen en dochters naar Twente gegaan, om daar bij de boeren te gaan werken.
In Salland verwisselden de boerenerven nogal eens van eigenaar, doordat met
niet in staat was het personeel te betalen. In twente was de textiel in
opkomst en daardoor was er meer zekerheid.
Militaire dienst
In zijn 21e levensjaar ging
hij voor 5 jaar de militaire dienst in en als kettensleper was hij ingedeeld
bij het onderdeel dat belast was met het in kaart brengen van de gronden
voor het kadasterregister. Met kettingen werden driehoeksmetingen verricht
waardoor zeer nauwkeurig alles op kaart kon worden gebracht. Als zoon van
een landbouwer vervulde hij zodoende zijn dienstplicht. Het is mogelijk dat
hij een tijdje in Delden als militair was gelegerd.
Toen Joannes in 1821 met Fenne trouwde
had zijn vader Joannes in Raalte een brevet door nataris Berends laten
opmaken, om zodoende mee te werken aan de tot standkoming van het huwelijk,
van zijn zoon Joannes en Fenne Gaalman.
De bruid had al een kind en was
bovendien niet katholiek zokat in het brevet staat vermeld dat de moeder van
de bruidegom blijvend blijft weigeren toestemming tot het huwelijk te geven,
echter het feit dat het brevet op verzoek van de vader werd opgemaakt, kon
het huwelijk in Delden worden voltrokken.
In Delden werd Joannes tapper /
kastelein. In zijn huwelijk met Fenne Gaalman werden 2 zoons en 8 dochters
geboren. Het zijn van tapper , heeft Jannes waarschijnlijk in Raalte
geleerd, omdat daar nogal wat tapperijen/herbergiers voorkwamen.
Vrij snel ging Joannes er toe over zijn
naam Gerrits Jans aan een te schrijven, omdat een paar keer was voorgekomen,
dat een paar van zijn kinderen als Jans bij de burgerlijke stand werd
ingeschreven. Johanna Gerritsjans een van zijn dochters geboren 1826 heeft
als dienstmeid in het huis bij Jan Gerritsjans, gewoond en gewerkt.
Jan was de oudste zoon van Joannes. Hij
was kleermaker / armenmeester en gehuwd met W.G. Schartman. <zijn grafkruis
staat helemaal achter op het kerkhof in Delden>
Zij Johanna heeft nog geleefd tot 1892
en mogelijk heeft zij een en ander over Raalte doorverteld.
Deze oud tante Johanna Woonde en werkte
als vrijgezel bij haar broer Jan kleermaker getrouwd met Wilhelmina
Schartman. Jan woonde aan de Marktstraat.
Jannes woonde in Delden aan de
Langestraat 49. Bruins en Nijland waren zijn buren. Na zijn overlijden heeft
Fenne Gaalman nog een tijdlang het café/tapperij voortgezet.
Na Joannes trouwde zijn broer Lambertus in 1833 in Delden. Lambertus werd in
Delden Huurman genoemd, omdat zijn moeder hem vanuit Raalte een brevet had
meegegeven waarin dit zo was gesteld.
In 1829 was hun vader in Raalte
overleden en bij de aangifte van overlijden op het gemeentehuis werd gezegd
dat hij heette Johannes Huurman op Veldhuis zoon van Gerrit Jan.
Lambertus Huurman, geb 1800 trouwde met
Hendrika Egberink. Elf jaar later overleed Lambertus, dagloner, en liet zijn
vrouw met vier kinderen achter. Ze woonden achter de Wal. Als militair was
hij ingeschreven; Lambertus Gerritsen Vels.
Marinus trouwde in 8-6-1864 met Jacobina
de Bock geb Tubbergen zij hadden geen kinderen toen Jacobina stierf. Op 41
jarige leeftijd hertrouwde Marinus. Hij werd slechts 47 jaar.
Op 29 jarige leeftijd trouwde in 1864
Marinus Gerritsjans met Jacomina de Bock. Zij was geboren in Tubbergen, maar
toen zij met Marinus trouwde kwam zij uit Amsterdam. Volgens bevolking kwam
zij pas 20-5-1865 uit Amsterdam.
Op 12 juni 1865 kwam vanuit Haaksbergen
Wilhelmina Johanna Schartman de latere echtgenote van Jan Gerritsjans. Jan
liet uit Haaksbergen later ook overkomen Aloysius Franciscus
Schartman,winkelbediende/marskramer en deze is in 1881 vertrokken naar
Lonneker. Zij woonden toen aan de Langestraat 56. Inwonende
knechten bij kleermaker Marines Gerritsjans waren o.a. Bernard ter Braak,
kwam in 1864 uit Borne en vertrok in 1866 naar Amstelveen; Frederik
Hilgerink vertrok in 1870 naar Enschede en Johannes Noordink uit Haaksbergen
kwam in 1871.
|